Μνήμη και μαθησιακές δυσκολίες

6 Μνημη και μαθησιακα

Η μνήμη αποτελεί μια σπουδαία ικανότητα του ανθρώπου, η οποία είναι συνυφασμένη με την ίδια τη ζωή, καθότι δίχως αυτή θα ήταν αδύνατη τόσο η εκμάθηση νέων πραγμάτων, όσο και η κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλει. Τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες φαίνεται πως αντιμετωπίζουν δυσκολίες τόσο στην οπτική, όσο και στην ακουστική μνήμη. Η αποστήθιση, αλλά και η ανάκληση πληροφοριών βασανίζουν αυτούς τους μαθητές καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μολονότι μελετούν για αρκετές ώρες μαθήματα όπως η ιστορία, η γεωγραφία, τα θρησκευτικά, την επόμενη μέρα στο σχολείο να μην θυμούνται σχεδόν τίποτα.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ

Αν και ο όρος μνήμη δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί ακριβώς, συνήθως χρησιμοποιείται με δύο τρόπους:

• Για να προσδιορίζει το τι θυμόμαστε
• Για να προσδιορίζει την ικανότητα με την οποία συγκρατούμε πληροφορίες που έχουμε μάθει και αποτελούν πλέον γνώσεις και εμπειρίες μας

Η λειτουργία της μνήμης αποτελείται από τρία επιμέρους λειτουργικά δομικά στοιχεία: την αισθητήρια καταγραφή, τη βραχύχρονη μνήμη και τη μακρόχρονη μνήμη.

1. Αισθητήρια καταγραφή: αποτελεί το αρχικό στάδιο στο οποίο συγκρατούνται οι πληροφορίες κατά την πρόσληψή τους, προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία αναγνώρισης και επεξεργασίας τους, έως ότου πραγματοποιηθεί η μάθησή τους

2. Βραχύχρονη μνήμη: αποτελεί το στάδιο στο οποίο οι ήδη κωδικοποιημένες πληροφορίες θα είναι δυνατόν να συγκρατηθούν για παραπάνω χρόνο, προκειμένου να συντελεστούν οι διεργασίες για την αναγνώριση της ταυτότητάς τους. Στη βραχύχρονη μνήμη φαίνεται να μπορούν να συγκρατηθούν περίπου 5-9 στοιχεία, όχι για πάνω από 30 δευτερόλεπτα περίπου. Εάν οι πληροφορίες δεν προωθηθούν με κάποιον τρόπο στην μακρόχρονη μνήμη (π.χ. ηχητική – φωνολογική επανάληψη), τότε είναι σίγουρο πως θα χαθούν

3. Μακρόχρονη μνήμη: όταν οι πληροφορίες που έχουν προσληφθεί από το άτομο συγκρατούνται για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από μερικά δευτερόλεπτα, τότε μεταβιβάζονται από τη βραχύχρονη στη μακρόχρονη μνήμη. Εκεί, μπορούν να παραμείνουν για απεριόριστο χρονικό διάστημα και δεν απαιτείται εσωτερική επανάληψη για την συγκράτησή τους. Απώλεια πληροφοριών από την μακρόχρονη μνήμη μπορεί να επιτελεστεί είτε λόγω παρεμβολής άλλων πληροφοριών, είτε λόγω του χρόνου που περνάει

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΚΑΝΕΤΕ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΣΑΣ

Το παιχνίδι μπορεί να συμβάλει καταλυτικά στη βελτίωση της μνήμης. Αφιερώστε χρόνο για διασκεδαστικές δραστηριότητες μαζί με το παιδί σας που όχι μόνο θα σας φέρουν πιο κοντά, αλλά και που θα το βοηθήσουν να θυμάται καλύτερα!

Παιχνίδια που βοηθούν στη μνήμη:

¬
Παιχνίδια με λίστες. Διαλέγετε μία κατηγορία: π.χ. ρούχα, τρόφιμα, επαγγέλματα. Ο κάθε παίκτης ξεκινάει την πρόταση ανάλογα με την κατηγορία που παίζει: π.χ. «Σήμερα θέλω να φορέσω μπλούζα», «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και αγόρασα μακαρόνια», «Θέλω να γίνω αστυνομικός». Ο επόμενος επαναλαμβάνει το αντικείμενο του προηγούμενου και προσθέτει και ένα δικό του: π.χ. «Σήμερα θέλω να φορέσω μπλούζα και παντελόνι», «Πήγα στο σούπερ μάρκετ και αγόρασα μακαρόνια και ρύζι», «Θέλω να γίνω αστυνομικός και υδραυλικός». Το παιχνίδι συνεχίζεται με τον κάθε παίχτη να επαναλαμβάνει όλα τα προηγούμενα αντικείμενα της λίστας που έχουν ειπωθεί, προσθέτοντας ένα επιπλέον. Προκειμένου να γίνει πιο δύσκολο το παιχνίδι, μπορεί να ζητηθεί τα αντικείμενα να επαναλαμβάνονται με την ίδια σειρά που έχουν ειπωθεί. Το παιχνίδι τελειώνει όταν ο παίκτης δεν μπορεί να θυμηθεί όλα τα αντικείμενα

¬
Παιχνίδια ακουστικής μνήμης. Εκφωνούμε αριθμούς σε μια συγκεκριμένη σειρά και ζητούμε από το παιδί να επαναλάβει. Ξεκινάμε με 3 αριθμούς και σταδιακά αυξάνουμε τον αριθμό αυτών: π.χ. «Πες 3,4,6», «4,4,2,7» κλπ. Δίνουμε δύο ευκαιρίες κάθε φορά. Εναλλακτικά, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε λέξεις ή προτάσεις: π.χ. «Πες μήλο, αχλάδι, μπανάνα», «αχλάδι, κεράσι, μήλο, καρπούζι» κλπ ή «Πες ο Γιάννης παίζει μπάλα, η Μαρία παίζει κουτσό, η Ελένη τρέχει.» κλπ. Επίσης, μπορούμε να δώσουμε μια λίστα αριθμών και να ζητήσουμε από το παιδί να τους επαναλάβει με αντίστροφη σειρά

¬
Μέρες και μήνες. Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού, δίνουμε μια μέρα ή ένα μήνα και του ζητάμε να μας πει τον προηγούμενο και τον επόμενο ή να συνεχίσει τις ημέρες / μήνες με αφετηρία την ημέρα / μήνα που του δώσαμε

¬
Κάρτες με εικόνες. Δείχνουμε στο παιδί μια σειρά από κάρτες για 5-10 δευτερόλεπτα. Τις ανακατεύουμε και του ζητάμε να μας τις βάλει με τη σειρά που του τις δείξαμε αρχικά. Ξεκινάμε με 3 κάρτες και σταδιακά αυξάνουμε τον αριθμό. Επιλέγουμε απλές εικόνες

¬
Memory. Αποτελεί αγαπημένο παιχνίδι, με κάρτες σε πολλές εκδοχές. Διαλέξτε το περιεχόμενο που σας αρέσει περισσότερο, για πολλές ώρες παιχνιδιού με το παιδί σας

¬
Τι θυμάσαι από την διαδρομή; Με αφορμή κάποια διαδρομή που κάνετε, ζητήστε από το παιδί να απαντήσει σε μια σειρά ερωτήσεων, όπως: «Σε πόσα στοπ σταματήσαμε;», «Πως λεγόταν ο δρόμος που πήγαμε;», «Πόσα ποδήλατα συναντήσαμε;». Οι ερωτήσεις, θα πρέπει να είναι σύστοιχες με την ηλικία του παιδιού

¬
Βρες τα ονόματα. Στο τέλος της ανάγνωσης ενός παραμυθιού, ζητήστε από το παιδί σας να επαναλάβει όσα ονόματα ηρώων και τοποθεσιών θυμάται

Σίγουρα υπάρχουν ακόμη πολλοί τρόποι για να ενισχύσετε τη μνήμη του παιδιού σας. Αυτοσχεδιάστε με γνώμονα την ηλικία και τα ενδιαφέροντά του!