1. Αυτιστική Διαταραχή: αναφέρεται σε μια σοβαρή μορφή ψυχοπαθολογίας που εμφανίζεται νωρίς κατά τη βρεφική ηλικία

2. Διαταραχή Asperger: περιγράφει μια ομάδα παιδιών τα οποία παρουσιάζουν τα ίδια συμπτώματα με τα παιδιά με αυτισμό, αλλά δεν έχουν ελλείμματα στη γλωσσική ανάπτυξη

3. Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή Μη Προσδιοριζόμενη Αλλιώς: αναφέρεται στα παιδιά εκείνα που παρουσιάζουν σοβαρά ελλείμματα στην ανάπτυξή τους, αλλά δεν πληρούν εξολοκλήρου τα κριτήρια για καμία από τις υπόλοιπες διαγνωστικές κατηγορίες

4. Διαταραχή Rett: χαρακτηρίζει ορισμένα παιδιά τα οποία αρχίζουν να εμφανίζουν ειδικά ελλείμματα μετά από μια σύντομη περίοδο ομαλής ανάπτυξης

5. Παιδική Αποδιοργανωτική Διαταραχή: αναφέρεται σε ορισμένα παιδιά τα οποία εμφανίζουν μια συνολική παλινδρόμηση σε πολλούς τομείς της ανάπτυξής τους μετά από μια περίοδο ομαλής ανάπτυξης

Οι Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές συνοδεύονται από σοβαρή έκπτωση σε πολλαπλούς τομείς της ανάπτυξης. Όπως μαρτυρά και το όνομά τους, η εμφανιζόμενη διαταραχή επηρεάζει σφαιρικά την ανάπτυξη του ατόμου, εκδηλώνεται κατά την περίοδο της ανάπτυξης, ενώ το άτομο αποκλίνει από το φυσιολογικό σε τομείς όπως η επικοινωνία, η κοινωνική αλληλεπίδραση, η συμπεριφορά, τα ενδιαφέροντα και οι δραστηριότητες. Οι τρεις πρώτες διαταραχές είναι γνωστές και ως διαταραχές του αυτιστικού φάσματος και συναντώνται πιο συχνά σε σχέση με τις δύο τελευταίες.

Αυτιστική Διαταραχή ή Αυτισμός

Η Αυτιστική Διαταραχή ή Αυτισμός αποτελεί μια σοβαρή μορφή Διάχυτης Αναπτυξιακής Διαταραχής και έχει χαρακτηριστεί ως διαταραχή «φάσματος», που σημαίνει ότι η κλινική εικόνα της μπορεί να κυμαίνεται από ηπιότερες μέχρι βαρύτερες μορφές. Ο αυτισμός επηρεάζει όλους τους τομείς του ατόμου με το περιβάλλον του και οδηγεί σε απομόνωση και δυσλειτουργική κοινωνικοποίηση. Τα παιδιά με αυτισμό δημιουργούν έναν δικό τους κόσμο μέσα στον οποίο δίνουν μεγαλύτερη προσοχή σε αντικείμενα ή στα μέρη αυτών, παρά στους ανθρώπους. Συνήθως δεν επιτρέπουν την συμμετοχή των άλλων στη ζωή τους ή δέχονται παθητικά την κοινωνική επαφή.

Σε επίπεδο συμπεριφοράς, τα παιδιά με αυτισμό χαρακτηρίζονται από φτωχή φαντασία, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε μια σειρά επαναλαμβανόμενων στερεοτυπικών κινήσεων, καθώς και σε εμμονές για χρήση συγκεκριμένων αντικειμένων (π.χ. ρόδες ή παιχνίδια συγκεκριμένου χρώματος). Συνήθως αφιερώνουν πολύ χρόνο σε τέτοιου είδους συμπεριφορές, ενώ οποιαδήποτε διακοπή αυτών από τρίτους μπορεί να τα οδηγήσει σε εκνευρισμό και εκρήξεις θυμού.

Αναφορικά με τη γλωσσική ανάπτυξη τα περισσότερα παιδιά με αυτισμό δεν αναπτύσσουν λόγο ή μπορεί να προφέρουν μεμονωμένες λέξεις και φράσεις. Ο λόγος, ακόμα και στις περιπτώσεις που υπάρχει, δεν αποτελεί για τα παιδιά αυτά μέσο επικοινωνίας, ενώ συνήθως χαρακτηρίζεται από πολλές ιδιορρυθμίες (π.χ. ηχολαλίες, χρήση της αντωνυμίας «εσύ» αντί «εγώ», δυνατή ένταση και κακός ρυθμός).

Το νοητικό επίπεδο των παιδιών με αυτισμό μπορεί να ποικίλει. Κάποια παιδιά, δηλαδή, είναι δυνατό να χαρακτηρίζονται από υψηλό δείκτη νοημοσύνης, ενώ άλλα να αντιμετωπίζουν μέχρι και βαριάς μορφής νοητική στέρηση. Δεν είναι σπάνιο το παιδί με αυτισμό να διακρίνεται σε κάποιες ικανότητες, όπως στα μαθηματικά, τη ζωγραφική και τη μουσική, προκαλώντας την έκπληξη και τον θαυμασμό των γύρω του. Ωστόσο, ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις η αδυναμία σύναψης συναισθηματικών σχέσεων, είναι εμφανής.

Η διάγνωση του αυτισμού αποτελεί μια δύσκολη διαδικασία που απαιτεί καλά καταρτισμένους και με εμπειρία θεραπευτές. Αυτό γιατί η ψυχολογική αξιολόγηση γίνεται σε παιδιά μικρής ηλικίας (συνήθως η παραπομπή πραγματοποιείται στις ηλικίες μεταξύ 2 ½ και 5 ετών) τα οποία συνήθως δεν έχουν αναπτύξει τον λόγο, ενώ ταυτόχρονα δεν έχουν διάθεση για επικοινωνία και συνεργασία. Ωστόσο, η έλλειψη διάθεσης ενός παιδιού 3-5 ετών για συνεργασία, όσο και η καθυστέρηση στη γλωσσική του ανάπτυξη μπορεί να οφείλονται σε ποικίλους παράγοντες.

Οι αυτιστικές διαταραχές παραμένουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής. Τα περισσότερα θεραπευτικά προγράμματα στοχεύουν στην αξιοποίηση του υπάρχοντος δυναμικού του παιδιού και στην ψυχολογική στήριξη του ίδιου και της οικογένειάς του. Επομένως, η αντιμετώπιση του αυτισμού βασίζεται περισσότερο σε εκπαιδευτικά προγράμματα και όχι στη λήψη φαρμακευτικής αγωγής ή σε διαφοροποίηση της διατροφής, όπως είχε υποστηριχτεί παλιότερα. Μερικά από τα πιο γνωστά προγράμματα παρέμβασης είναι τα παρακάτω:
• ABA
• PECS
• TEACCH
• SPELL
• TOMATIS
• Αισθητηριακή Ολοκλήρωση

Σε κάθε περίπτωση, η παρέμβαση αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα όταν αρχίζει όσο το δυνατόν νωρίτερα, γίνεται συστηματικά μέσω δομημένων προγραμμάτων και από έμπειρους θεραπευτές, με τη συνεργασία και την ενεργή συμμετοχή των γονέων.

Tags: Αυτισμός, Θυμός