Τα πρώτα σημάδια συνήθως εμφανίζονται κατά την περίοδο της εφηβείας και είναι ανεξάρτητα φύλου, ηλικίας ή εθνικότητας. Ωστόσο, πολλές φορές δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά με αποτέλεσμα να καθυστερεί η επαφή με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και να μην παρέχεται άμεσα η κατάλληλη διάγνωση και θεραπεία.

Πώς θα αναγνωρίσεις τα συμπτώματα:

Η διπολική διαταραχή χαρακτηρίζεται από επεισόδια (φάσεις) μανίας και κατάθλιψης, αλλά και από την εμφάνιση ψυχωτικών συμπτωμάτων.

Επεισόδιο Μανίας

Το άτομο χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα ανεβασμένη ή ευερέθιστη διάθεση, που διαρκεί για τουλάχιστον μία βδομάδα, και εμφάνιση τουλάχιστον 3 από των 4 παρακάτω συμπτωμάτων:

- Μειωμένη ανάγκη ύπνου
- Μεγαλομανία / αυξημένη αυτοπεποίθηση
- Λογοδιάρροια
- Εύκολη περίσπαση της προσοχής
- Έντονη διέγερση στις κοινωνικές δεξιότητες
- Ενασχόληση με επικίνδυνες δραστηριότητες (π.χ. τζόγος, σεξ, ψώνια)
- Προβλήματα λειτουργίας στο κοινωνικό, εργασιακό ή οικογενειακό περιβάλλον
- Διαταραγμένη σκέψη και ιδεοφυγή

Επεισόδιο Υπομανίας

Το επεισόδιο υπομανίας χαρακτηρίζεται από τα ίδια συμπτώματα με το μανιακό επεισόδιο, αλλά σε ηπιότερη μορφή και για πιο μικρή περίοδο (περίπου 4 ημερών). Επίσης, τα άτομα με υπομανία συνήθως δεν χρήζουν νοσηλείας και δεν εκδηλώνουν ψυχωτικά συμπτώματα.

Επεισόδιο Κατάθλιψης

Το επεισόδιο κατάθλιψης συμβαίνει όταν το άτομο, για τουλάχιστον 2 εβδομάδες, παρουσιάζει θλίψη ή απάθεια και απώλεια της ευχαρίστησης και του ενδιαφέροντος και τουλάχιστον 4 από τα παρακάτω συμπτώματα:

- Διαταραχή στην όρεξη
- Διαταραχή στον ύπνο
- Δυσκολία στη συγκέντρωση και τη σκέψη
- Διαρκή κούραση / έλλειψη ενέργειας
- Μειωμένη λειτουργικότητα στο κοινωνικό, επαγγελματικό ή οικογενειακό περιβάλλον
- Σκέψεις / απόπειρες αυτοκτονίας

Μεικτό Επεισόδιο

Κατά το Μεικτό Επεισόδιο ο πάσχων εμφανίζει ταυτόχρονα διάφορους συνδυασμούς καταθλιπτικών και μανιακών εκδηλώσεων. Τα συμπτώματα διαταράσσουν σοβαρά την καθημερινή λειτουργικότητα του ατόμου και τις περισσότερες φορές απαιτείται νοσηλεία, καθώς τα συμπτώματα διαρκούν περισσότερο, συνδέονται με αυξημένη κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών και αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας.

Αιτιολογία της Διπολικής Διαταραχής

Τα περισσότερα άτομα με διπολική διαταραχή εκδηλώνουν επαναλαμβανόμενα επεισόδια, τα οποία δεν είναι πάντοτε προβλέψιμα, αν και κάποιες φορές ακολουθούν ένα διακριτό μοτίβο. Μπορεί, για παράδειγμα, η κατάθλιψη να ακολουθεί την υπομανία. Μάλιστα, ενώ μερικά άτομα παραμένουν καλά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, άλλα υποτροπιάζουν συχνότερα. Οι αιτιολογικοί παράγοντες της διαταραχής, καθώς και εκείνοι που μπορεί να επηρεάζουν το μοτίβο της νόσου, χωρίζονται σε βιολογικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι υπάρχει μια βιολογική ευαλωτότητα στην ανάπτυξη των συμπτωμάτων, η οποία περιλαμβάνει μεταβολές στη βιοχημεία του εγκεφάλου, καθώς και άλλες ορμονικές και ανοσολογικές μεταβολές.

Μάλιστα, τα περισσότερα ευρήματα δείχνουν ότι η κληρονομικότητα διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στην αιτιολογία της διπολικής διαταραχής, με το 10% των ατόμων που έχουν συγγενείς α΄ βαθμού με την εν λόγω διαταραχή, να έχει την πιθανότητα να νοσήσει. Όσα περισσότερα άτομα από την ίδια οικογένεια νοσούν, τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες εμφάνισης και στους υπόλοιπους, ενώ σε άτομα όπου και οι δύο γονείς έχουν διαγνωστεί με διπολική διαταραχή, το ποσοστό εμφάνισης της νόσου φτάνει στο 40%. Ωστόσο, τα γονίδια δεν αποτελούν τον μοναδικό παράγοντα εμφάνισης της νόσου, καθώς τόσο περιβαλλοντικοί, όσο και ατομικοί παράγοντες, κρίνονται καίριας σημασίας.

Ο τρόπος ζωής και το στρες μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης των συμπτωμάτων. Διαταραχές στον ύπνο (είτε μείωση, είτε αύξηση των ωρών ύπνου), αλλαγές στην καθημερινή ρουτίνα που οφείλονται είτε σε εξωτερικές πηγές είτε σε εσωτερικούς παράγοντες, κατάχρηση αλκοόλ και άλλων ουσιών, διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις ή χρόνιες παθήσεις που δεν αντιμετωπίζονται σωστά, μπορεί να αποτελέσουν μερικούς ακόμη εκλυτικούς παράγοντες της διπολικής διαταραχής.

Αντιμετώπιση της Διπολικής Διαταραχής

Η διπολική διαταραχή αντιμετωπίζεται κατά κύριο λόγο με φαρμακευτική αγωγή, αν και τα φάρμακα δεν αποδίδουν σε όλους τους ασθενείς το ίδιο και για αυτό απαιτείται καλή συνεργασία με τον θεράποντα ιατρό και συνέπεια στην αγωγή, κάτι που δυστυχώς συνήθως αμελούν οι ασθενείς με μανιοκατάθλιψη. Τα φάρμακα που χορηγούνται περιλαμβάνουν σταθεροποιητές της διάθεσης και άτυπα αντιψυχωσικά, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά αγχολυτικά, για την αντιμετώπιση του στρες και της αϋπνίας.

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι φόβοι και οι ανησυχίες του ασθενούς σχετικά με την πορεία της νόσου, τις αλλαγές στην καθημερινότητά του, τις συγκρούσεις στις διαπροσωπικές σχέσεις, αλλά και την έκπτωση στις εργασιακές ή ακαδημαϊκές του επιδόσεις, η ψυχοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά με τη φαρμακευτική αγωγή. Ιδιαίτερα αποτελεσματικές φαίνεται να είναι η γνωσιακή ψυχοθεραπεία, ώστε το άτομο να μπορέσει να αλλάξει δυσλειτουργικά μοτίβα σκέψης και ανθυγιεινές συμπεριφορές, αλλά και η ψυχοεκπαίδευση, μέσω της οποίας επιτυγχάνεται η καλύτερη κατανόηση της νόσου και η απόκτηση τεχνικών αντιμετώπισής της.

Παρόλο που η διπολική διαταραχή αποτελεί μια αρκετά σοβαρή ψυχική νόσο, η έγκαιρη και συστηματική θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να αποφέρει ικανοποιητικά αποτελέσματα, ώστε το άτομο να έχει μια ποιοτική καθημερινότητα. Επιπρόσθετα, η ύπαρξη ενός ισχυρού κοινωνικού κύκλου μπορεί να συμβάλει καθοριστικά προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν κάποιος δικός σας άνθρωπος πάσχει από διπολική διαταραχή Βοηθήστε τον να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του και να δημιουργήσει μια δυναμική και ποιοτική ζωή!

Tags: Διπολική Διαταραχή, Κατάθλιψη