Η εργασία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ανθρώπινης κοινωνικής δραστηριότητας, όχι μόνο γιατί εξασφαλίζει τα απαραίτητα προς το ζην, αλλά και γιατί συνδέεται με το αίσθημα της δημιουργικότητας και της παραγωγικότητας. Μάλιστα, η ικανοποίηση από την εργασία φαίνεται να συνδέεται σε μεγάλο βαθμό τόσο με τη σωματική όσο και με την ψυχική υγεία του ατόμου.
Ωστόσο, τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι υποφέρουν από εργασιακό στρες, ενώ δισεκατομμύρια ευρώ δαπανώνται ετησίως για την κάλυψη ιατρικών εξόδων λόγω στρες, καθώς και εξαιτίας χαμένων εργατοωρών, άμεσης απόρροιας της επαγγελματικής εξουθένωσης.
Παρόλο που αυτό το οποίο αποτελεί πηγή στρες για ένα άτομο μπορεί να μην είναι στρεσογόνος παράγοντας για ένα άλλο, το εργασιακό στρες φαίνεται να σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την επίδραση των συνθηκών εργασίας στον εργαζόμενο. Πιο συγκεκριμένα, όταν ο εργαζόμενος νιώθει ότι οι απαιτήσεις του εργασιακού του περιβάλλοντος δεν είναι ανάλογες των ικανοτήτων αλλά και των αναγκών του, πιέζεται σε μεγάλο βαθμό με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η υγεία του.
Αναφορικά με το φύλο φαίνεται πως οι γυναίκες βιώνουν διαφορετικά το εργασιακό στρες σε σχέση με τους άντρες. Ειδικότερα, δηλώνουν περισσότερα ψυχολογικά συμπτώματα του στρες, δεν φοβούνται να εκφράσουν αυτό που νιώθουν ενώ βιώνουν συχνότερα σύνδρομο ψυχοσωματικής εξουθένωσης από τους άνδρες (56%)! Από την άλλη πλευρά, οι άντρες με υψηλά επίπεδα εργασιακού στρες τείνουν να νοσούν συχνότερα σωματικά και να καταφεύγουν στην υιοθέτηση ανθυγιεινών συμπεριφορών, όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση οινοπνεύματος.
Χωρίς να αγνοείται η σημασία των ατομικών χαρακτηριστικών και των διαφορών από εργαζόμενο σε εργαζόμενο, οι πιο συνηθισμένες πηγές εργασιακού στρες θα μπορούσαν να συνοψιστούν στις εξής:
• Το αντικείμενο εργασίας
• Ο μη σαφώς προσδιορισμένος εργασιακός ρόλος
• Ο φόρτος εργασίας σε συνδυασμό με την έλλειψη διαλειμμάτων και την εργασία με βάρδιες
• Οι ιδιαίτερα υψηλές και συχνά μη ρεαλιστικές απαιτήσεις για απόδοση
• Οι οικονομικές αποδοχές οι οποίες δεν συνάδουν με τις ώρες εργασίας και το παραγόμενο έργο
• Η έλλειψη υποστήριξης και οι άσχημες διαπροσωπικές σχέσεις με τους συναδέλφους
• Το αίσθημα αβεβαιότητας και ανασφάλειας
• Η αδυναμία εξισορρόπησης εργασιακής και προσωπικής ζωής
Μερικές χρήσιμες συμβουλές:
• Προσπαθήστε να αντιμετωπίζετε μόνοι τις δυσκολίες στον εργασιακό σας χώρο, δίχως να καταφεύγετε με το παραμικρό στον προϊστάμενό σας. Έτσι θα νιώσετε πιο δυνατοί!
• Επιδιώξτε τη δημιουργία φιλικών σχέσεων με τους συναδέλφους σας και αποφύγετε την έντονη αντιπαράθεση με μεμονωμένα πρόσωπα.
• Βάλτε τα όρια σας και μη φοβηθείτε να πείτε «όχι» όταν νιώθετε ότι κάτι δεν άπτεται των αρμοδιοτήτων σας ή δεν είναι ρεαλιστική η διεκπεραίωσή του τη δεδομένη στιγμή.
• Καλό είναι να μην εστιάζεστε μόνο στις παρατηρήσεις που τυχόν σας γίνονται, αλλά και στα όσα καταφέρατε με επιτυχία.
• Οργανώστε καλά το χρόνο σας και θέστε προτεραιότητες.
• Όταν νιώσετε πραγματικά πιεσμένοι, ένα μικρό διάλειμμα στον καθαρό αέρα θα σας βοηθήσει να χαλαρώσετε και να αυξήσετε την ενεργητικότητά σας.
• Μάθετε μερικές τεχνικές χαλάρωσης που να μπορείτε να τις εφαρμόζετε και στο γραφείο.
• Θυμηθείτε πως κανείς δεν είναι τέλειος! Η τελειότητα είναι μόνο μία ψευδαίσθηση!
Το εργασιακό στρες στερεί από το άτομο την ίδια τη ζωή, καθώς δεν το αφήνει να διασκεδάσει, να χαρεί, να απολαύσει τη σχέση με τους δικούς του ανθρώπους. Επομένως, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η εργασία δεν πρέπει να γίνεται αυτοσκοπός, αλλά το μέσο για μια καλύτερη ποιότητα ζωής!